De rol van melatonine bij de bescherming van het hart – het bewijs tot nu toe

Luister naar dit artikel

Veel mensen kennen melatonine als het slaaphormoon – en inderdaad, daar heeft het meeste onderzoek naar melatonine zich op gericht. Melatonine is echter ook een antioxidant en beschermt cellen tegen schadelijke “vrije radicalen” die DNA kunnen beschadigen – en dit omvat het beschermen van cellen in het hart en de bloedvaten.

Aangezien hartaandoeningen de belangrijkste doodsoorzaak ter wereld zijn, waarbij jaarlijks ongeveer 17,9 miljoen mensen omkomen, is deze actie van bijzonder belang voor onderzoekers.

Uit onderzoek blijkt dat mensen met hart- en vaatziekten minder melatonine in hun bloed hebben dan gezonde mensen. En er is een sterk omgekeerd verband tussen melatoninespiegels en hart- en vaatziekten. Met andere woorden, hoe lager het melatoninegehalte van een persoon, hoe groter het risico op hart- en vaatziekten.

Van melatoninesupplementen (2,5 mg een uur voor het slapengaan ingenomen) is aangetoond dat ze de bloeddruk verlagen. En natuurlijk is hoge bloeddruk (hypertensie) een bekende risicofactor voor hart- en vaatziekten. Ook komen zogenaamde cardiovasculaire voorvallen, waaronder hartaanvallen en plotselinge hartdood (onverwachte dood veroorzaakt door een verandering in het hartritme), vaker voor in de vroege ochtend wanneer melatonine het laagst is. Deze studies suggereren sterk dat melatonine het hart en de bloedvaten beschermt.

Belangrijk is dat patiënten die een hartaanval hebben gehad, ‘s nachts de melatoninespiegels hebben verlaagd. Deze observatie heeft geleid tot de theorie dat melatonine het herstel van een hartaanval kan verbeteren en onderdeel kan zijn van de standaardbehandeling die direct na een hartaanval wordt gegeven.

Laboratoriumstudies naar hartaanvallen (met behulp van rattenharten die buiten hun lichaam in leven worden gehouden) hebben aangetoond dat melatonine het hart inderdaad beschermt tegen schade na een hartaanval. Vergelijkbare onderzoeken hebben aangetoond dat wanneer de harten van ratten geen zuurstof meer krijgen, zoals bij een hartaanval, het verstrekken van melatonine aan het hart een beschermend effect had.

Bewijs minder zeker bij mensen

Bij mensen is het bewijs minder duidelijk. Een groot onderzoek waarbij melatonine na een hartaanval in de harten van patiënten werd geïnjecteerd, vertoonde geen gunstige effecten. Een latere analyse van dezelfde gegevens suggereerde dat melatonine de omvang van de schade aan het hart door zuurstofgebrek verminderde tijdens een hartaanval. En een soortgelijk klinisch onderzoek suggereerde geen gunstige effecten van het geven van melatonine aan mensen die een hartaanval hadden gehad. Het bewijs is dus tegenstrijdig en er is tot dusver geen duidelijk beeld opgedoken van de rol van melatonine bij het helpen voorkomen van schade aan het hart tijdens een hartaanval.

Er is gesuggereerd dat het oraal toedienen van melatonine na een hartaanval, in plaats van rechtstreeks aan het hart, de tegenstrijdige bevindingen in klinische onderzoeken zou kunnen verklaren.

Proeven naar het effect van melatonine op een hartaanval bevinden zich nog in een relatief vroeg stadium en het is duidelijk dat verdere studies nodig zijn om te kijken hoe en wanneer melatonine kan worden toegediend na een hartaanval.

Het is echter duidelijk dat de melatoninespiegels afnemen naarmate we ouder worden, en dit kan leiden tot een verhoogd risico op hartaandoeningen.

Het eten van een dieet dat voedingsmiddelen bevat die rijk zijn aan in melatonine, zoals melk, eieren, druiven, walnoten en granen, kan u helpen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Melatonine wordt ook in wijn aangetroffen en sommigen suggereren dat dit de hartbeschermende effecten van rode wijn kan verklaren.

Bronnen: The Conversation