Een goede vitamine D-status kan beschermen tegen kanker

Een goede vitamine D-status is gunstig, zowel bij de preventie van kanker als bij de prognose van verschillende vormen van kanker, volgens een nieuw onderzoek. De kankerremmende effecten van vitamine D zijn vooral uitgesproken bij de preventie en behandeling van darmkanker en bloedkanker. Bovendien kan een hoge vitamine D-respons worden gekoppeld aan een kleiner kankerrisico. Het reactievermogen van vitamine D varieert van persoon tot persoon en beïnvloedt hun behoefte aan vitamine D-suppletie.

Het overzichtsartikel, gepubliceerd in Seminars in Cancer Biology en geschreven door Professor Carsten Carlberg van de Universiteit van Oost-Finland en Professor Alberto Muñoz van de Autonome Universiteit van Madrid, geeft een update over de moleculaire basis van vitamine D-signalering en de rol ervan bij kankerpreventie en therapie.

Vitamine D staat algemeen bekend om zijn cruciale rol in de botgezondheid, maar de auteurs wijzen erop dat het ook het immuunsysteem reguleert en dat de antikankereffecten voornamelijk worden gemedieerd door immuuncellen, zoals monocyten en T-cellen. Vitamine D oefent zijn effecten uit via de vitamine D-receptor (VDR), een transcriptiefactor die betrokken is bij de expressie en epigenetische regulatie van talloze genen.

Volgens de review leveren studies die zich richten op het effect van vitamine D op verschillende soorten kanker het sterkste bewijs van de voordelen ervan bij dikkedarmkanker en bij bloedkankers, zoals leukemieën en lymfomen. Vitamine D is belangrijk voor zowel de differentiatie van bloedcellen tijdens hematopoëse als voor volwassen stamcellen in snel regenererende weefsels, zoals de dikke darm of de huid. Een te lage vitamine D-status leidt tot een suboptimale functie van de VDR en tot een verhoogd risico dat deze cellen niet volledig differentiëren en gaan veranderen in ongecontroleerde groeiende kankercellen.

Zelfs bij andere soorten kanker, zoals borst- en prostaatkanker, wordt een lage vitamine D-status, gemeten als het gehalte aan 25-hydroxyvitamine D in het bloed, geassocieerd met een hogere incidentie van kanker en een slechtere prognose. Het is echter niet consistent aangetoond dat vitamine D-suppletie de sterfte aan kanker vermindert in gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken. Volgens de auteurs van de review zou de impact van vitamine D duidelijker kunnen worden aangetoond als de deelnemers werden gestratificeerd op basis van hun individuele vitamine D-respons en de gezondheidsresultaten die werden geanalyseerd in relatie tot veranderingen in de individuele vitamine D-status.

De onderzoeksgroep van professor Carlberg heeft eerder aangetoond dat individuen verschillen in hun moleculaire respons of gevoeligheid voor vitamine D-suppletie. Zo lijkt 25% van de Finse bevolking laag te reageren en heeft een hogere dosis vitamine D-suppletie nodig om het volledige klinische voordeel te bereiken. Wat het risico op kanker betreft, kan verwacht worden dat een hoge responder een beschermend effect heeft.

Volgens de review is een goede vitamine D-status gunstig bij algemene kankerpreventie. Er is minder bewijs voor het nut ervan bij de behandeling van kanker.

Bronnen:

University of Eastern Finland
Journal Article